مقاله "من هنوز زنده ام" درباره استاد "قنبر راستگو"

عکس از مهدی مسلم زاده

مقاله ای با عنوان "من هنوز زنده ام" درباره استاد قنبر راستگو ، جفتی نواز بزرگ جنوب ، به قلم موسی کمالی (نوازنده و عضو گروه جهله) در نشریه اعتماد و در تاریخ 17 اسفند 1390 چاپ گردید .

در این مقاله به سابقه هنری و زندگی استاد راستگو پرداخته شده و سعی شده که هر چه بهتر این هنرمند جنوب را به خواننده معرفی و عرضه نماید .........

من هنوز زنده ام

"متولد 1324 شهرستان سیریک میناب هستم . پدرم مثل خودم کارگر بود . زندگی سختی داشته و دارم . خدا رحمت کند دایی مادرم را ، خوب نی جفتی می زد . نواختن را از او آموختم . وقتی 12 سال داشتم دایی ام نی جفتی را به من یاد داد . تا امروز که ساز می زنم ، برای خودم و دلم می زنم . شربه (شروند) می خوانم و زندگی پرمشغله و سختم را می گذرانم . برای اهل دل می خوانم . قرار نبود که از نی جفتی ام امرار و معاش کنم اما از روی ناچاری سازم شده وسیله درآمدم . دوست نداشتم و ندارم که سازم را بفروشم اما امان از درد فقیری .

استاد قنبر راستگو بعد از گفتن این جملات در خود فرو می رود و ساز به دست می گیرد و شروع به خواندن می کند : " بخوان شربه بزن آتش به جانم / بسوزان بندبند استخوانم / اگر یک لحظه دیگر بخوانی / به باران می نشیند آسمانم "

جوانی من به سختی سپری شد . در جوانی تابستان ها در کارخانه پارچه بافی در میناب کار می کردم . زمستان ها هم به بندرعباس می آمدم و در محله خواجه عطا (خواجطا) بشکه های نفتی که از آبادان می آمد را تخلیه می کردم . من آن موقع جزو سرکارگرها بودم . 10 تا 15 تومان هم حقوق می گرفتم . زندگی ام با کارگری سپری می شد . سه سال قبل از انقلاب آقای علی حبیب زاده مرا دعوت به همکاری کرد ، با او به تهران رفتم . من نی جفتی و سرنا را در مراسم تعزیه خوانی می نواختم . بعد از پیروزی انقلاب هم مدتی ساز را کنار گذاشتم اما دوباره خودم با سرودن ترانه با گروه موسیقی جهله همکاری ام را شروع کردم . چند سفر به خارج از کشور ، سوئد ، آلمان و مجارستان داشتم .

دوباره شروع به نواختن می کند و دستگاه های موسیقی محلی را می نوازد . سرانجام با گلایه از مسئولان فرهنگی که کمتر توجهی به موسیقی محلی دارند و تاکنون نتوانسته مجموعه موسیقی خود را منتشر کند ، حرف های خود را تمام می کند . اهل سخن گفتن نیست ، بیشتر می نوازد ، حتی وقتی به نیت گفت و گو پای حرفهایش بنشینی ، ترجیح می دهد بنوازد و تو از نوای بی نظیرش حرف دلش را استنتاج کنی .

 در هرمزگان به خالو قنبر معروف است . اغلب به نوازنده های سازهای ملودی خالو می گویند و به حق که زیبنده نام اوست . جفتی یکی از سازهای اصیل هرمزگان است که از دو نی ماعف تشکیل شده و دارای هفت بند یا هفت جفت سوراخ است که نوازندگی آن هم از عهده هر کسی بر نمی آید . اما قنبر راستگو با وجود کهولت سن ، آن ساز نفسگیر را چنان ماهرانه می نوازد  که شنونده را مجذوب خود می کند . شاگردانی را هم تربیت کرده تا این ساز به فراموشی سپرده نشود . خالو قنبر این گونه حرف هایش را تمام می کند : 

" هر چه بود گفتم . بنویسید که من اجاره نشین هستم . بگویید بسیاری افراد هنرمند و پیشکسوت مثل من هستند که به نان شب شان محتاجند و کسی سال و ماه سراغشان را نمی گیرد ، مگر وقتی جشنواره یا برنامه ای باشد . ولی چه کنم که باید زندگی کرد . دوست دارم به موسیقی هرمزگان خدمت کنم . همه گوشه های مقام های موسیقی هرمزگان در حال فراموشی هستند ، حتی زار هم کمرنگ شده با اینکه خود من هم بابای زار هستم اما میبینم این موسیقی هم دارد به فراموشی سپرده می شود . امیدوارم به این امر توجه شود و بعد از مرگ به سراغ ما نیایند ."

استاد قنبر راستگو از برجسته ترین نوازندگان موسیقی جنوب ایران است . با اینکه در 12 سالگی نواختن را آغاز کرده بود ، تازه 22 سال داشت که با خانه فرهنگ و هنر میناب آشنا شد و در آنجا به کارهای هنری اش ادامه می دهد . در آنجا وظیفه اش نواختن ساز جفتی و خوانندگی در پشت صحنه تئاتر بود . نخستین تئاتری که راستگو در آن همکاری داشته پتوروک بوده با موضوع زار که این تئاتر را در میناب ، سیرجان ، کرمان ، تهران  و بندرعباس اجرا کرده اند . حدود پنج سال در گروه موسیقی علی خان حبیب زاده به نوازندگی ساز جفتی و سازهای کوبه ای و البته ترانه سرایی اشتغال داشت .

 تا اینکه انقلاب می شود که در این مدت راستگو هیچ گونه فعالیت موسیقی نداشت . بعد از تمام شدن جنگ گروهی تشکیل می دهد به نام کالنگ که در آن هنرمندانی چون احمد عبداللهی نوازنده کسر ، سلیمان اسلامی نوازنده پی په ، عبدالعلی جمالی نوازنده دهل و جعفر روزبازار نوازنده عود همکاری می کردند که وظیفه راستگو در این گروه خوانندگی و نوازندگی جفتی بود . راستگو هنوز زنده است و به عنوان نوازنده ای شاخص مورد احترام نوازندگان نسل جدید موسیقی جنوب است .

|نوازنده و عضو گروه جهله|