معرفی گروه جهله از زبان رها فریدی

Jahlah Band گروه جهله

::. برای بهتر فهمیدن این مطلب لازم است این 2 فایل mp3 را دانلود و گوش دهید .::

دانلود Jahla Band (جهله) 1

دانلود Jahla Band (جهله) 2

نویسنده مطلب : رها فریدی (منبع)

فکر اولیه تشکیل گروه جهله از موسی کمالی بود. او به کار پژوهش در وادی موسیقی محلی استان هرمزگان مشغول بود که یک اتفاق تازه توانست فکر تشکیل گروه را در او بیانگیزاند....................

فکر اولیه تشکیل گروه جهله از موسی کمالی بود. او به کار پژوهش در وادی موسیقی محلی استان هرمزگان مشغول بود که یک اتفاق تازه توانست فکر تشکیل گروه را در او بیانگیزاند، آن هم استفاده از سازی بود به نام «جهله»*، که در حقیقت کوزه‌ای‌ست سفالی و یکی از صنایع دستی استان هرمزگان که بر روی آن می‌‌کویند و صدایی دلنشین از حفره آن بیرون می‌‌آید. به این ترتیب، موسی و دوستان موسیقی‌دوست گروه سفال‌نوازی جهله را پایه ریختند

جهله به خاطر حفره‌های ذره‌بینی‌ای که در بدنه‌اش دارد آب را در خود خنک نگاه می‌‌دارد و حتی امروزه نیز مورد استفاده دارد، گرچه با تکنولوژیک شدن خانه‌ها ارزش آن به فراموشی سپرده شده. از اهداف گروه جهله این بود که با استفاده موسیقایی از آن بار دیگر استفاده‌اش را زنده کنند. عرفا و قدما از سفال جهت اجرای موسیقی استفاده می‌‌کردند که این رسم قدمتی بالغ بر ۲۰۰۰ سال دارد

گروه جهله، که آغاز کار آن به سال ۱۳۷۲ بر می‌‌گردد، ابتدا باساز جهله و بعد با سازهای نی‌جفتی*، دُهل *، کَسِّر *،  پی‌پَه *و گیتار فعالیت‌اش راپی گرفت. ساخت قطعاتی برای رادیو و تلویزیون خلیج فارس، ساخت موسیقی فیلم‌های کوروش گرمساری — آوای خاک و یاسمین گل — ساخت موسیقی نمایش آینه‌ای توی سقف به کارگردانی کوروش زارعی، حضور در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، سفر به کشور آلمان برای اجرا، و حضور در فستیوال موسیقی شیستا در کشور سوئد از جمله فعالیت‌های گروه در این سالها بوده.گروه به صورت خانوادگی فعالیت می‌‌کند و ارتباط نزدیکی بین اعضاء وجود دارد و این ارتباط در خلق آثارشان بسیار مؤثر است

اعضای گروه جحله را ۱۲ نفر زن و مرد و سالخورده و جوان تشکیل می‌‌دهد.

قنبر راستگو– خواننده و نوازنده نی‌جفتی است که از ۱۲ سالگی با این ساز آشنا شده. حضور قنبر راستگو که یکی از پیشکسوتان موسیقی استان هرمزگان است ریشه‌های هویتی گروه را پایدارتر کرد. او از میان نخلستان‌های میناب تحریرها و شروه‌های جنوبی‌اش را با گروه اجرا می‌‌کند و ترانه می‌‌سازد. این پیر نی‌جفتی را «خالو قنبر» صدا می‌‌زنند. خالو قنبر «بابای زار» هم هست و درمان می‌‌کند. او هم اکنون به عنوان نیروی خدماتی در یکی از کتابخانه‌های بندر عباس مشغول به کار است. تعدادی شاگرد تربیت کرده که امیددارد بعد از او ادامه دهنده راه‌اش باشند. یکی از فرزندان راستگو سهراب نام دارد که شیوه نواختن پدر را دنبال می‌‌کند.

احمد روان — و خانواده‌اش ریشه‌ای آفریقایی دارند. پدرانشان از مهاجران سیاه پوست آفریقایی بودند که در جنوب ایران رخت افکندند. احمد از استعداد خاصی برخوردار است. او ترانه‌های رپ می‌‌نویسد و با توجه به آداب ‌و‌ ‌رسوم و فضاهای اجتماعی محل سکونت‌اش ترانه‌سرایی می‌‌کند. ساز اصلی او تومبا است، جحله و درامز هم می‌‌نوازد، و به تدریس تومبا هم مشغول است.

فاطمه، حلیمه و زهرا خواهران و کلثوم همسر احمد هستند. هر چهار نفر اعضای کُر گروه‌اند. کلثوم به بچه‌هایی که از درس عقب افتاده‌اند آموزش می‌‌دهد و گاهی هم به کار گلابتون‌دوزی می‌‌پردازد. فاطمه درس می‌‌خواند و دوست دارد ادامه تحصیل بدهد و به تازگی با موسی نامزد شده است. حلیمه خانه دار است. زهرا هم در خانه اتاقی را درست کرده و خیاطی می‌‌کند و چند شاگرد را هم آموزش می‌‌دهد.

از دیگر اعضای گروه،‌‌ حمید سعید است که کار آهنگسازی و تنظیم قطعات تلفیقی گروه را به عهده دارد و گیتار را با سازهای محلی این گروه همراه کرده. او آموزش موسیقی هم می‌‌دهد و خود را بداهه‌نواز خوبی می‌داند. حمید چند ساز دیگر از جمله عود، ساز دهنی و فلوت را نیز می‌‌نوازد و با سازهای کوبه‌ای هم آشناست

دو نفر از اعضای گروه دو‌قلو هستند به نام‌های حامد و حمید دهباشی که نوازندگی جحله را بر عهده دارند. حامد شبانه درس می‌‌خواند و روزها ماهیگیری می‌‌کند. حمید هم مشغول صیادی است

حسین گُردین– در گروه گیتار باس می‌‌زند. حسین کارمند مخابرات است و به جز همکاری با جهله، گروهی به نام مامبولیوا را اداره می‌‌کند. حسین از بدو تشکیل گروه با جحله همکاری تنگاتنگی داشته و دارد

مهدی نظری– از اعضای فعال گروه است. او کارمند اداره برق است و سازهای کوبه‌ای می‌‌زند.

عیسی بلوچستانی– هم از اعضای جدید گروه است و یکی از خواننده‌های خوش صدای آن. او کار آزاد دارد. شروه‌خوانی‌های عیسی از جذابیت خاصی برخوردار است.

موسی کمالی از سال ۶۳ عضو امور تربیتی استان بوده و موسیقی را زیر نظر زنده یاد غلامرضا روضه‌خوان به پایان رساند. ساز تخصصی موسی درامز است و شاگردانی را هم تربیت می‌‌کند. از سال ۷۲ به عضویت مرکز سینمای جوان در آمد و به تهیه مجموعه عکس از کودکان بندر پرداخت. او چند فیلم کوتاه مستند از فرهنگ و روش زندگی مردم هرمزگان ساخته. موسی نقاشی هم می‌‌کشد؛ بیشتر نقاشی‌های موسی الهام و ایده‌ای‌‌ از ساز جهله می‌‌باشد و سعی می‌‌کند تا از جهله در نقاشی‌هایش استفاده کند. شعرسپید و قصه کوتاه هم از مردمش می‌‌نویسد که تعدادی از قصه‌هایش را در مطبوعات بندر عباس به چاپ رسانده است.

گروه جهله از سبک‌های مختلف در موسیقی‌شان استفاده می‌کنند. احمد روان رَپ، عیسی بلوچستانی کارهای پاپ محلی می‌‌خواند، قنبر راستگو محلی و حمید سعید رگی/ بندری می‌‌خواند.

گروه جهله سعی کرده تا با استفاده از دستگاه‌ها وردیف‌های موسیقی محلی استان هرمزگان، دست به نوآوری و باز‌سازی موسیقی محلی و ادغام و تلفیق آن با موسیقی امروز حرفی تازه بزند و فضاهای موسیقی را با سبک‌های مختلفی نظیر رگی، رپ، بلوز، راک و فلامینکو ادغام نموده‌است

اشعار گروه جهله بیشتر جنبه اجتماعی و فرهنگی دارد و سعی کرده‌اند تا از فضاهای بومی‌،‌‌ آداب و رسوم مردم و باورهای مردم هرمزگان استفاده کنند که در نتیجه آنچه از گروه جهله شنیده می‌‌شود نگاه تازه‌ای به فرهنگ و هویت بومی‌ خود است

گروه جحله از بدو شروع جدی‌تر، با مشکل جا برای تمرین مواجه بودند. گاهی در خانه احمد تمرین می‌‌کردند و گاهی مجبور می‌‌شدند که در حیاط خانه موسی کپری* درست کنند و ۱۵ نفری در آن تمرین کنند تا اینکه یک باب خانه قدیمی‌ به مهدی می‌‌رسد. آن‌ها با این تفکر که باید مستقل عمل کرد و شاگردانی تربیت کرد تا ساز‌های بومی‌ فراموش نشود، ایده اولیه تأسیس مرکزی برای ارائه کارهای هنری که واقعاً جایش در هرمزگان خالی بود رادر آن خانه شروع کردند، که پس ازکارهای اداری و رفت‌وآمدهایی که به تهران داشتند، توانستند جواز تأسیس را گرفته و نام  پی‌پَه‌سرای هنر  را برای آن انتخاب کنند

تمرین‌های گروه به آنجا انتقال داده‌ شد و کلاس‌هایی در آنجا دایر شد. از دیگر فعالیت‌های این مؤسسه، آموزش موسیقی به کودکان، آموزش عکاسی و فیلمسازی، تحقیق و پژوهش در زمینه موسیقی استان، تجلیل از پیشکسوتان هنر استان، چاپ کتاب و راه‌اندازی کتابخانه و ارائه کتاب به هنر جویان و اعضای پی‌َپه‌سرا است، همچنین تشکیل گروه دختران و پسران، که از سبک‌های موسیقی روز جهان استفاده می‌‌کنند و سفر به روستاهای استان هرمزگان و نواختن موسیقی با موسیقی نوازان آن‌ها از دیگر برنامه‌های مؤسسه است

فضای پی‌پَه‌سرا از بافته‌های محلی ساخته شده که با همکاری و طراحی استاد منصور نعیمی‌ جلوه خاصی به این مکان داده و توانسته در طول سال جهانگردان زیادی را به سوی خود جلب کند به طوری که هر کسی وارد آن می‌‌شود دلش نمی‌‌‌خواهد آنجا را ترک کند. برای حیاط از بافته‌های محلی سوند* استفاده شده که همه از شاخ وبرگ نخل است و در فضای داخل از یک نوع حصیر استفاده شده که از منطقه بشاگرد*  تهیه می‌‌شود که تأثیر خاصی را روی صدا می‌‌گذارد. به طور کلی می‌‌توان گفت کلیه وسایلی که در پی‌پَه‌سرا استفاده شده، از طبیعت آنجا گرفته شده است. البته به جز کامپیوتر که با دوندگی فراوان به دست آمده است

پاورقی

 جهله: این کوزه سفالین را در روستاهای شهوار وحکمی‌ شهرستان میناب می‌‌سازند و سه نوع مختلف دارد:جهله جمالی از همه بزرگتر است و در گذشته زن‌های جوان آن را حمل می‌‌کردند، تُن صدای جهله جمالی شبیه دُهُل است؛جحله معمولی را دختران جوان بر روی سر می‌‌گذاشتند؛ و جهله گدوک (کوچک) که دختران کوچک آن‌ را آب می‌‌کردند وبر روی سر به خانه می‌‌بردند. این سه نوع جحله که دارای سه تُنالیته مختلف‌اند در کنار سازهای کوبه‌ای‌‌ دیگر نواخته می‌‌شوند
 نی جفتی: دو تا نی مضاعف بوده که دارای ۷ سوراخ با هفت صدا است. جفتی‌ها را اغلب از یک ساقه درست می‌‌کنند. از هر نی صدایی جداگانه در می‌‌آید که می‌‌توانند به مانند ۲ ساز باهم همراه شوند
 دُهُل: طبل بزرگی که بیشتر برای شروع ریتم استفاده می‌‌شود
 کَسِّر: طبل کوچک
 پی‌پَه: یکی از سازهای کوبه‌ای جنوب ایران که از چوب درخت کُنار و پوست گوسفند درست شده و با ضربه چوبی بر آن نواخته می‌‌شود
 کَپَر: اتاقکی که از برگ‌های نخل ساخته می‌شود و در نخلستان‌های جنوب ایران از آن استفاده می‌‌شود
سوند: یک نوع بافت محلی است که از ساقه و برگ درخت نخل تهیه می‌‌شود و از آن‌ در ساختن خانه استفاده می‌‌کنند
بَشاگرد: یکی از روستاهای شرقی استان هرمزگان

RahaFaridi.Com : منبع